Hiện nay có rất nhiều người xem nhẹ bản điều lệ công ty, họ cho rằng đây chỉ là một thủ tục để đăng ký thành lập doanh nghiệp vì vậy chỉ cần sử dụng điều lệ mẫu hoặc lên mạng và copy một bản điều lệ có sẵn. Tuy nhiên thông qua bài viết này, Bình Tâm Legal mong muốn chúng ta cần có cái nhìn khác về Bản điều lệ công ty, bởi nó không đơn thuần chỉ là một thủ tục, một bản đầy chữ vô nghĩa mà nó có thể là kim chỉ nam, định hướng cho toàn bộ hoạt động của công ty.
1. Bản điều lệ công ty là gì?
Điều lệ công ty là một văn bản pháp lý, quy định các nguyên tắc hoạt động (nguyên tắc góp vốn, rút vốn,…), cơ cấu tổ chức (công ty sẽ do ai quản lý, có bao nhiêu phòng ban), quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong công ty. Như vậy khi một công ty là một chủ thể độc lập do người sáng lập ra, họ muốn nó hoạt động, phát triển như thế nào sẽ phụ thuộc vào điều lệ công ty. Hay giữa những người sáng lập, Điều lệ công ty có thể được xem là một bản hợp đồng, thỏa thuận các vấn đề liên quan đến công ty. Bởi nếu tranh chấp giữa công ty và một bên khác sẽ được giải quyết theo quy định pháp luật và cơ quan tòa án, nhưng đối với tranh chấp nội bộ, Điều lệ công ty sẽ được ưu tiên áp dụng hơn cả.
Điều lệ được thông qua bởi các cổ đông sáng lập và có thể được điều chỉnh trong tương lai nếu công ty có nhu cầu. Đồng thời Điều lệ công ty phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật doanh nghiệp. Tuy nhiên pháp luật cũng cho phép những người sáng lập tự do thỏa thuận miễn là trong mức luật cho phép. Ví dụ luật yêu cầu vấn đề sửa đổi Điều lệ phải được trên 65% biểu quyết tán thành, thì công ty có thể quy định mức cao hơn là 70% hoặc 80% để siết chặt, tránh việc sửa đổi Điều lệ bị lạm dụng.
2. Những nội dung cần có trong Bản điều lệ công ty
Bên cạnh các thông tin cơ bản mà Điều lệ công ty phải có những thông tin cơ bản về vốn điều lệ, ngành nghề kinh doanh, thông tin của cổ đông, người góp vốn. Thông qua kinh nghiệm soạn thảo Điều lệ công ty trên thực tế, Bình Tâm Legal muốn lưu ý một số vấn đề sau trong bản Điều lệ công ty, nhằm giúp các công ty tránh khỏi rủi ro tranh chấp pháp lý về sau.
Thứ nhất, vấn đề góp vốn, rút vốn và chuyển nhượng vốn. Thông thường việc vốn ra vào công ty TNHH được siết rất chặt vì nó là công ty đối nhân, để hiểu rõ vấn đề công ty đối nhân, bạn có thể tham khảo bài viết về công ty TNHH tại đây. Nhưng đối với công ty cổ phần, việc vốn ra vào rất tự do, trừ khi là cổ đông sáng lập với 3 năm đầu hoạt động mới bị hạn chế chuyển nhượng, về sau việc chuyển nhượng rất dễ dàng. Do đó trên thực tế, rất nhiều vụ các cổ đông nhỏ “chung tay hợp sức” để thu mua cổ phần nhằm chiếm quyền quản lý công ty của một cổ đông lớn. Do đó, nếu Điều lệ công ty quy định rằng “Khi một cổ đông muốn chuyển nhượng, nhận cổ phần có giá trị hơn 20% thì phải đặt được trên những người nắm giữ từ trên 65% vốn biểu quyết tán thành”. Như vậy việc lựa chọn thành lập công ty đối vốn, nhưng hạn chế tính đối vốn của nó cũng là một biện pháp hiệu quả giúp công ty tranh được “giặc nội” hay câu chuyện các công ty ngoài muốn thâu tóm cổ phẩn công ty mình.
Thứ hai, về việc phân chia lợi nhuận sau thuế và xử lý lỗ. Khi đầu tư thì ai cũng mong muốn thu về lợi nhuận và trên thực tế xảy ra rất nhiều tranh chấp khi công ty chia lợi nhuận cho các cổ đông, người góp vốn, dẫn đến kiện tụng hay thông tin xấu gây ảnh hưởng cho công ty. Do đó bản Điều lệ cần phải làm rõ
- Lợi nhuận công ty là khoản doanh thu đã khấu trừ các chi phí (nguyên liệu, nhân công,…) và đã được đóng thuế, các khoản phí, lệ phí khác.
- Lợi nhuận công ty có phải trích ra để xung vào quỹ nào hay không. Có một số công ty tự thành lập một quỹ riêng ví dụ như quỹ khen thưởng, quỹ phát triển công nghệ thì việc này cần phải minh bạch trong điều lệ.
- Chi trả cổ tức cho cổ đông hình thức như thế nào như thế nào, do ai quyết định? Ví dụ chi trả cổ tức theo hình thức tiền mặt, chuyển khoản hay trả bằng cổ phiếu hay bằng tài sản khác.
Về vấn đề xử lý lỗ, không ai mong muốn công ty bị lỗ tuy nhiên về nguyên tắc là lời ăn lỗ chịu, việc xử lý các khoản lỗ là điều quan trọng để công ty có thể tiếp tục hoạt động để bù lỗ. Vậy nên bản Điều lệ phải nêu rõ những hình thức xử lý lỗ, ví dụ như công ty sẽ dụng phần quỹ đã lập trước đó để bù lỗ, hay giảm quy mô hoạt động hoặc có thể là thông qua ý kiến của đại hội đồng cổ đông để giảm mức cổ tức chi trả.
Thứ ba, về cơ cấu tổ chức quản lý. Không quá xa lạ khi trong thực tế, rất nhiều vụ tranh chấp liên quan đến quyền điều hành công ty. Những người đứng đầu điều hành công ty là chủ chốt, dẫn dắt công ty hoạt động. Do đó khi bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm họ cũng cần thông qua những biểu quyết số đông. Quyền hạn họ được làm gì, không được làm gì, muốn làm thì phải xin phép và đại hội đồng cổ đông, hội đồng thành viên cho phép. Đã từng có trường hợp tổng giám đốc sử dụng vốn của công ty để đầu tư mà chưa được sự cho phép của hội đồng hay lộng quyền, tự ý sa thải các nhân sự cấp cao của công ty gây lục đục nội bộ. Từ đó phát sinh tranh chấp nội bộ, không thể giải quyết do Điều lệ công ty không quy định, phải dựa vào quy định chung của pháp luật cũng như tòa án xem xét.
Thông qua bài viết này, Bình Tâm Legal mong rằng quý anh/chị có thể nhận ra tầm quan trọng của bản Điều lệ công ty. Ngay từ những bước đầu thành lập, Điều lệ cần được xem xét kỹ càng để hạn chế các rủi ro pháp lý phát sinh trong tương lai. Vì vậy bản Điều lệ nên được thông qua ý kiến chuyên môn từ những người am hiểu pháp luật, Bình Tâm Legal với kinh nghiệm tư vấn thành lập, giải quyết tranh chấp doanh nghiệp có thể giúp quý công ty an tâm hoạt động với bản Điều lệ chặt chẽ, phù hợp. Nếu có nhu cầu, quý anh/chị hãy liên hệ đến số điện thoại 0763810288 hoặc để lại thông tin bên dưới phần bình luận để được tư vấn và hỗ trợ.
